Zdrowie w podróży

Przed podróżą

Najczęstsze kierunki podróży Polaków

Polacy coraz chętniej i częściej spędzają urlop poza granicami kraju. Nie zawsze jednak wiemy, jak powinniśmy się przygotować do zagranicznych wakacji. Jakie szczepienia są obowiązkowe, a jakie zalecane? Jak wygląda sytuacja sanitarna i epidemiologiczna w danym kraju? Aby rozwiać wątpliwości, przygotowaliśmy dla Was wykaz 20 najpopularniejszych kierunków turystycznych Polaków w ostatnich latach z garścią praktycznych informacji.

Niemcy

Nasz zachodni sąsiad to od wielu lat najpopularniejszy kierunek podróży Polaków. Jak informuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, na terenie Niemiec nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne, a żadne szczepienia nie są wymagane. Zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy.

 

Jeśli płacimy składki na NFZ, przed wyjazdem powinniśmy wyrobić w jego oddziale Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Dzięki temu dokumentowi będziemy mogli skorzystać z opieki medycznej w ramach nagłej choroby czy wypadku. Warto jednak pamiętać, że pierwsza wizyta u lekarza, nawet jeśli posiadamy EKUZ, wiąże się z jednorazową opłatą w wysokości 10 euro. Prywatna wizyta u lekarza to najczęściej koszt ok. 50 euro.

Czechy

W Czechach nie występuje poważne zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne, zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy. Podobnie jak w przypadku Niemiec, warto przed wyjazdem wyrobić Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. EKUZ zostanie nam wydany w oddziale NFZ i upoważni nas do korzystania z pomocy zdrowotnej w Czechach w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Warto pamiętać, że wizyta na oddziale ratunkowym w czeskich szpitalach wiąże się z obowiązkową opłatą 90 czeskich koron.

Chorwacja

Chorwacja jest od 2013 roku członkiem Unii Europejskiej, więc na jej terenie honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie lub za symboliczną opłatą skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o występowaniu zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, nie zaleca również żadnych szczepień, ale apeluje o ostrożność. Turyści powinni wędrować tylko wyznaczonymi szlakami, uważać na jadowite żmije i węże oraz meduzy. Osoby poparzone przez nie mogą mieć problemy z oddychaniem, wymiotować lub nawet utracić świadomość. Aby tego uniknąć, na kamienistych plażach należy kąpać się w specjalnym ochronnym obuwiu.

 

Z kolei podczas spacerów w lesie, należy zadbać o ochronę przed kleszczami, które mogą wywoływać groźne choroby – m.in. boreliozę czy kleszczowe zapalenie mózgu. Skutecznym sposobem zapobiegania KZM jest zaszczepienie się przeciw chorobie, zaleca się również szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, tężcowi i błonicy.

Grecja

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, żadne szczepienia się są też obowiązkowe. Zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy.

 

Na terenie Grecji honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach w punktach EOPYY (Narodowy System Świadczeń Zdrowotnych). Listę placówek świadczących taką pomoc można znaleźć na stronie www: www.eopyy.gov.gr. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie.

Hiszpania

W Hiszpanii, jako kraju Unii Europejskim, honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Wizyta w prywatnym gabinecie lekarskim to koszt od 40 do 100 euro. Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, żadne szczepienia nie są wymagane. Zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy.

Turcja

Warto pamiętać, że Turcja nie należy do Unii Europejskiej, dlatego na jej terenie nie jest honorowana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. W większych szpitalach uznawane są polisy ubezpieczeniowe, w mniejszych z kolei – należy być przygotowanym na konieczność płacenia gotówką za świadczoną pomoc. Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca zaszczepienie się przeciwko żółtaczce, ponieważ zaświadczenie o takiej szczepionce będzie niezbędne w wypadku np. zabiegu operacyjnego. Dodatkowo zaleca się zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, durowi brzusznemu, tężcowi i błonicy. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przypomina także o niewielkim ryzyku malarii w południowo-wschodnich prowincjach kraju, między majem a październikiem.

Egipt

Ministerstwo Spraw Zagranicznych przypomina, że choć nie obowiązuje lista wymaganych szczepień, zaleca się zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, tężcowi, błonicy, durowi brzusznemu i polio. Podróżując po Egipcie należy zachować szczególną dbałość o higienę. Należy pić jedynie przegotowaną lub butelkowaną wodę oraz regularnie myć dłonie, a warzywa i owoce – zawsze przed spożyciem. Przed wyjazdem warto zaopatrzyć się w leki łagodzące zaburzenia żołądkowo-jelitowe, które mogą wystąpić podczas kilku pierwszych dni stołowania się w egipskich restauracjach. Jeśli będziemy musieli skorzystać z opieki medycznej, to w naszej gestii będzie uiszczenie opłat. W większości przypadków standard publicznych placówek zdrowotnych odbiega od europejskich standardów.

Bułgaria

W Bułgarii, od 2007 roku, czyli akcesji do Unii Europejskiej, honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, nie zaleca również konkretnych szczepień. Zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy.

Włochy

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, żadne szczepienia nie są wymagane. Zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy.

 

Na terenie Włoch honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. W niektórych miejscowościach działają specjalne punkty medyczne dla turystów (Servizio di guardia turistica, Servizio di guardia medica estiva). Prywatna wizyta u lekarza to koszt do ok. 36 euro.

Portugalia

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy. Posiadacze Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) mogą skorzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Turyści mogą również skorzystać z prywatnej porady lekarskiej – koszt wizyty to ok. 80 euro.

Tunezja

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, zaleca jednak, aby przed wyjazdem poddać się szczepieniom przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi, błonicy i durowi brzusznemu. Na terenie Tunezji nie jest honorowana Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), dlatego należy liczyć się z koniecznością samodzielnego opłacenia wizyty u lekarza (30-100 dinarów tunezyjskich) lub pobytu w szpitalu (30-50 dinarów tunezyjskich). Standardy publicznych placówek zdrowotnych zdecydowanie odbiegają od norm europejskich, z kolei wizyta w placówce prywatnej jest dość kosztowna (ok. 200 dinarów tunezyjskich). W przypadku lżejszych chorób lub dolegliwości możemy skonsultować się z farmaceutą – standard aptek w Tunezji jest bardzo wysoki. Należy też pamiętać, że przy ewentualnym wwozie zwierząt wymagane są certyfikaty zdrowia i szczepień.

Wielka Brytania

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, tężcowi i błonicy. Posiadacze Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawanej w oddziałach NFZ, mogą skorzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Turyści mogą skorzystać z usług świadczonych przez placówki NHS (Narodowej Służby Zdrowia) – ich spis dostępny jest na stronie: http://www.nhs.uk/Service-Search. Choć na terenie Wielkiej Brytanii nie ma zagrożenia epidemicznego, warto pamiętać o szczególnie szybko rozprzestrzeniającym się HIV. Co roku odnotowuje się 6 000 nowych zachorowań.

Rosja

Ministerstwo Spraw Zagranicznych przypomina o niebezpieczeństwach związanych z powszechnością AIDS i gruźlicy oraz przypadkach ptasiej grypy. Wybierając się w podróż do Rosji należy zaszczepić się przeciwko dyfterytowi, tężcowi, gruźlicy, żółtaczce typu A i B oraz kleszczowemu zapaleniu mózgu (KZM). Polska ma podpisaną z Rosją umowę o bezpłatnej opiece medycznej w razie nagłych wypadków. Bardziej skomplikowane lub dłuższe leczenie wiąże się już jednak z opłatami.

Francja

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy. Na terenie Francji honorowana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), wydawana w placówkach NFZ. Dzięki EKUZ turyści mogą bezpłatnie skorzystać z opieki medycznej w nagłych przypadkach. Karta nie pokrywa jednak kosztów specjalistycznego leczenia, transportu medycznego lub przewozu zwłok. Aby uniknąć konieczności uiszczania wysokich opłat za tego typu usługi, należy dodatkowo wykupić prywatne ubezpieczenie. Koszty leczenia we Francji należą do najwyższych w Europie – za wizytę u lekarza zapłacimy od 30 do 150 euro, za dobę pobytu w szpitalu – od 600 do 1500 euro. Koszty te nie są pokrywane z EKUZ, dlatego MSZ zaleca turystom wykupywanie polisy ubezpieczeniowej.

USA

Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie informuje o zagrożeniach sanitarno-epidemiologicznych występujących na terenie kraju, zaleca się jednak zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi i błonicy. Opieka medyczna jest powszechnie dostępna, zarówno w USA, jak i terenach zamorskich. Jej wysoki poziom idzie w parze z wysoką ceną – wizyta u lekarza to koszt ok. 100 dolarów amerykańskich, a doba leczenia w szpitalu – nawet kilka tysięcy dolarów. MSZ zaleca zatem turystom wykupienie kompleksowej polisy ubezpieczeniowej. Główny Inspektorat Sanitarny z kolei przypomina, że kobiety w ciąży lub planujące zajście w ciążę, powinny szczególnie uważać ze względu na odnotowane przypadki zarażenia wirusem Zika.

Chiny

Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca profilaktyczną szczepionkę przeciwko żółtaczce pokarmowej typu A. Dodatkowo rekomenduje się zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, kleszczowemu zapaleniu mózgu, tężcowi, durowi brzusznemu, cholerze i błonicy. Poważne zagrożenia epidemiologiczne występują głównie na południu kraju, gdzie ryzyko ameby, malarii i gorączki tropikalnej jest wysokie. Turystom mogą grozić również dolegliwości pokarmowe, ale łatwo im zapobiec pijąc tylko przegotowaną lub butelkowaną wodę oraz unikając spożywania posiłków w przypadkowych miejscach. Na teren Chin nie mogą wjechać osoby chore na gruźlicę, trąd, tyfus i cholerę, chorzy psychicznie i osoby chorujące na dolegliwości przenoszone drogą płciową. Od czasu epidemii SARS wzmożono również kontrolę na granicach. Osoby przybywające są zobowiązane zgłaszać dolegliwości grypopodobne, wszyscy są również poddani badaniu temperatury ciała. Opieka medyczna, za wyjątkiem niektórych regionów, stoi na wysokim poziomie, wiąże się jednak z wysokimi opłatami. Wizyta u lekarza to koszt od 100 dolarów, a pobyt w szpitalu – od 60 dolarów za dobę. Równie drogie są lekarstwa, dlatego najlepiej zabrać ze sobą zapasy leków, tym bardziej, że nie wszystkie mogą być dostępne. Niezbędne jest posiadanie także recept na dane specyfiki, w przeciwnym razie nie będziemy mogli wwieźć ich na teren kraju.

Indie

Ministerstwo Spraw Zagranicznych informuje, że choć nie są wymagane konkretne szczepienia, warto zaszczepić się przeciwko żółtaczce typu A i B oraz tężcowi. Część regionów kraju jest szczególnie zagrożona epidemią malarii, dlatego warto przyjmować leki przeciwmalaryczne. Europejczykom często dokuczają dolegliwości żołądkowe, jednak – ze względu na specyficzną florę bakteryjną – europejskie lekarstwa mogą okazać się nieskuteczne, dlatego lepiej udać się do lekarza. Koszt wizyty to ok. 10-20 dolarów amerykańskich. Aptek w Indiach są zazwyczaj dobrze zaopatrzone. Aby uniknąć problemów żołądkowych, należy szczególną wagę przykładać do zachowania zasad higieny – jeść tylko w pewnych miejscach, pić wyłącznie przegotowaną lub butelkowaną wodę oraz regularnie myć ręce.

Kenia

Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca, aby najpóźniej 6 tygodni przed planowaną podróżą wybrać się do lekarza i skonsultować z nim harmonogram obowiązkowych szczepień. Wśród największych zagrożeń wymienia się żółtą febrę, malarię, polio, cholerę oraz rozpowszechnione w kraju AIDS. Wjeżdżając z Europy do Kenii nie musimy mieć ze sobą potwierdzenia szczepienia przeciw żółtej febrze, ale będzie nam potrzebne, jeśli będziemy chcieli przekroczyć granicę z innym afrykańskim państwem. WHO szczególnie zaleca również szczepionkę przeciw polio. Opieka medyczna i farmaceutyczna jest dostępna w większych miastach, a za wizytę u internisty zapłacimy ok. 40 dolarów amerykańskich. Koszty pobytu w szpitalu są wyjątkowo wysokie, dlatego najlepiej wykupić przed podróżą ubezpieczenie międzynarodowe. Warto upewnić się, że wykupiona polisy zagwarantuje nam również lotniczy transport medyczny, jeśli okaże się, że w miejscu naszego pobytu nie będziemy mogli otrzymać odpowiedniej opieki medycznej. Bez względu na to, gdzie przebywamy, należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny – nie wolno pić wody nieznanego pochodzenia i stołować się w przypadkowych miejscach.

Tajlandia

Ministerstwo Spraw Zagranicznych informuje, że w kraju nie ma szczególnych zagrożeń epidemiczno-sanitarnych, ale jednocześnie przypomina o konieczności zachowania zasad higieny. Nie należy pić wody niewiadomego pochodzenia, a jedynie butelkowaną lub mineralną. Zaleca się zaszczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, tężcowi, cholerze, durowi brzusznemu i błonicy. Przed wyjazdem zaleca się wykupić stosowne ubezpieczenie zdrowotne, obowiązujące na terenie kraju. Turyści nie mają trudności w dostępie do usług medycznych, choć ich koszt jest wysoki. Za wizytę u lekarza należy zapłacić od 800 do 1800 bahtów tajskich, a za pobyt w szpitalu – nawet do 20 000.

Meksyk

Chociaż przy przekraczaniu granicy nie trzeba przedstawić zaświadczeń o szczepieniu przeciw chorobom zakaźnym, Ministerstwo Spraw Zagranicznych zaleca zaszczepienie się przeciwko żółtaczce typu A i żółtej febrze. Turyści odwiedzający kraj są szczególnie narażeni na malarię (zwłaszcza w porze deszczowej, na terenach pokrytych lasami tropikalnymi), amebozę oraz liczne choroby układu pokarmowego wywołane przez wirusy i bakterie. Aby się przed nimi chronić należy rygorystycznie przestrzegać zasad higieny – nie wolno pić wody niewiadomego pochodzenia i jeść posiłków w przypadkowych miejscach. Kobiety w ciąży lub planujące ciążę powinny zachować szczególną ostrożność, ze względu na odnotowane przypadki zarażenia wirusem Zika. Bieżące informacje można znaleźć na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Opieka medyczna w kraju, zwłaszcza w regionach odwiedzanych przez turystów, jest powszechnie dostępna. Za wszystkie usługi należy jednak zapłacić z góry.

Choroby i szczepienia

Jakie choroby szczególnie nam grożą w zagranicznych podróżach? Jakie są ich objawy i skutki? Jak możemy się przed nimi bronić? Czy przed wszystkimi ochronią nas szczepionki?

WZW B

Choroba znana także jako żółtaczka wszczepienna albo zapalenie wątroby typu B spowodowana jest przez wirus HBV, który wnika do ludzkiego organizmu aż 100 razy szybciej niż HIV, co sprawia, że niezwykle łatwo się jest nim zakazić. W większości przypadków zachorowań doszło do nich przez kontakt z krwią (np. u kosmetyczki, fryzjera, podczas pobierania krwi) lub niezabezpieczone kontakty seksualne. WZW B jest chorobą kosmopolityczną, czyli występuje na całym świecie, jednak ryzyko zachorowania jest zróżnicowane geograficznie. Najłatwiej się zakazić HBV w krajach Afryki, Azji i Ameryki Południowej. Według statystyk WHO, na całym świecie choruje ponad 350 milionów osób, a aż 600 000 rocznie umiera. Walka z chorobą jest  tyle utrudniona, że wiele zakażeń ma łagodny, bezobjawowy przebieg. U chorych mogą wystąpić bóle brzucha, wymioty, gorączka, żółtaczka, zmiany w barwie moczu, swędzenie skóry, bóle mięśni i stawów. Ostra postać choroby prowadzi do piorunującego zapalenia wątroby lub raka wątroby, które mogą spowodować śmierć chorego. WZW B trwa kilka tygodni, a leczenie ma charakter jedynie objawowy.

 

Skutecznym sposobem uniknięcia zachorowania jest przyjęcie szczepionki w trzech dawkach – pierwsze dwie najpóźniej na dwa tygodnie przez potencjalną możliwością zakażenia. Warto pamiętać, że zaszczepienie się przeciwko WZW B gwarantuje odporność już na całe życie! Samo szczepienie to jednak nie wszystko – należy unikać podejmowania ryzykownych zachorowań, a więc niezabezpieczonych kontaktów seksualnych lub styczności z krwią.

Tężec

To groźna choroba zakaźna, występująca na całym świecie. Do zakażenia może dojść nawet przez drobne skaleczenie! Choć choroba występuje na całym świecie, stanowi szczególny problem w państwach Afryki i Azji, gdzie jest wyjątkowo niebezpieczna dla niemowląt. Laseczki tężca – beztlenowe bakterie – bytują w glebie, kurzu, wodzie i odchodach. W większości przypadków do zakażenia dochodzi w konsekwencji drobnych zranień, do których doszło poza domem. Każdorazowa sytuacja, kiedy do rany dostała się również ziemia, może być niebezpieczna.

 

Charakterystyczne objawy choroby to szczękościsk, skurcze mięśni karku, grzbietu, kończyn i brzucha. U chorego występują prężenia ciała, podczas których zaciska zęby, a plecy wygina w łuk. Objawom towarzyszą również duszności, trudności w połykaniu, bezdech, utrata świadomości. Tężec, nawet mimo szybko podjętej terapii, pozostaje niezwykle niebezpieczną chorobą z wysokim wskaźnikiem śmiertelności (do 40 proc.)

 

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania chorobie jest szczepienie profilaktyczne. W Polsce są one obowiązkowe dla dzieci i młodzieży do 19. roku życia. Dorośli z kolei powinni przyjmować co 10 lat pojedyncze dawki przypominające.

Błonica

Ta sama szczepionka, która zapewnia ochronę przed tężcem, chroni też przed błonicą. To kolejna groźna choroba zakaźna, wywoływana przez toksyczne bakterie. Występuje na całym świecie, choć w krajach wysoko rozwiniętych – wyjątkowo rzadko. Najczęściej zagraża mieszkańcom i turystom podróżującym po Afryce, Azji, Ameryce Południowej, Bliskim Wschodzie oraz Europie Środkowo- Wschodniej (były republiki radzieckie). Błonica przenoszona jest drogą kropelkową albo poprzez kontakt z osobą chorą. Choroba atakuje drogi oddechowe i skórę, rzadko także oczy, uszy i narządy płciowe. Może być szczególnie niebezpieczna w krajach tropikalnych – gdzie jako błonica gardła prowadzi nawet do śmierci.

 

Skutecznym sposobem, aby ochronić się przed tą niebezpieczną chorobą jest szczepionka.  W Polsce dzieci do 19. roku życia obowiązkowo ją przyjmują, później zalecane jest powtarzanie pojedynczych dawek co 10 lat.

Dur brzuszny

To groźna choroba zakaźna, którą wywołuje pałeczka duru brzusznego. Bakterie te znajdują się w wodzie i pożywieniu skażonych wydzielinami osób chorujących i nosicieli. Choroba występuje na całym świecie, lecz szczególnie groźna jest w krajach rozwijających się, gdzie standardy przyrządzania i podawania posiłków nie są wystarczająco restrykcyjne. Szczególnie niebezpieczne są kraje Afryki Północnej, Ameryki Południowej i Azji (zwłaszcza Indie). Co roku na dur brzuszny choruje ponad 20 milionów osób, z czego 200 000 pacjentów umiera. Bardzo istotne jest szybkie rozpoczęcie leczenie, bo śmiertelność chorych, którzy nie przyjmują leków, wynosi aż do 30 proc.

 

Choroba przebiega w kilku fazach. W pierwszej występują: wysoka temperatura, bóle brzucha i głowy, krwotoki z nosa, silny kaszel. Drugą fazę wyróżnia wysypka, dwubitne tętno, powiększona wątroba, węzły chłonne i śledziona, uciążliwa biegunka. Trzeci etap to już niestety powikłania związane z chorobą – zapalenie mózgu lub kości, posocznica, delirium. Ta faza może zakończyć się albo śmiercią pacjenta, albo powolnym powrotem do zdrowia.

 

Aby zapobiec zachorowaniu, należy bezwzględnie przestrzegać zasad higieny podczas przygotowywania i spożywania posiłków oraz napojów. Lekarze zalecają również szczepienie profilaktyczne. Występuje ona w trzech formach – doustnej (najmniej skuteczna), podawanej podskórnie (dwie dawki w odstępie miesiąca oraz dawka uzupełniająca po pół roku) lub szczepionki polisacharydowej (przyjmowana jednorazowo, chroni przez trzy lata, później należy przyjąć dawkę przypominającą). Szczepionkę należy przyjąć najpóźniej tydzień przed potencjalnym narażeniem na pałeczki duru brzusznego.

Polio

Znane także jako Poliomyelitis lub choroba Heinego-Medina, polio jest niebezpieczną chorobą centralnego układu nerwowego, wywoływaną przez wirus. Zakażenie rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub pokarmową, poprzez styczność z wydzieliną osoby chorej. W części przypadków choroba przebiega bezobjawowo, w pozostałych – przybiera jedną z trzech postaci: poronną (gorączka, wymioty, ból gardła), oponową (gorączka, bóle głowy, sztywny kark) lub porażenną (porażenia mięśni, np. oddechowych, co może doprowadzić do śmierci). Dziki wirus polio został odnotowany m.in. w Indiach, Nigerii, Afganistanie, Pakistanie, Czadzie, Kongo. Zdarza się również, że wirus polio jest importowany do państw uznawanych za bezpieczne – np. Chiny.

 

Jak dotąd nie opracowano leku, który leczyłby polio kompleksowo (obecnie stosowana terapia ma charakter objawowy), więc kwestie profilaktyki są szczególnie istotne. Najskuteczniejszym sposobem, aby zapobiec chorobie jest przyjęcie szczepionki. W Polsce dzieci do 6. roku życia są poddawane obowiązkowym szczepieniom, ale dorośli przed podróżą do państw z wysokim ryzykiem zakażenia, powinni przyjąć jednorazową dawkę przypominającą.

Żółta febra

To groźna choroba wirusowa, przenoszona przez stawonogi.  Człowiek może zachorować po ukłuciu zarażonego komara, a szczególnie narażone na to są osoby podróżujące po Afryce (zwłaszcza Zachodniej) oraz Ameryce Południowej i Środkowej. Według szacunków WHO, 50 osób na 100 000 w Afryce i 5 na 100 000 w Ameryce Południowej będzie narażonych na zachorowanie podczas dwutygodniowego pobytu, szczególnie na przełomie pory deszczowej i suchej.

 

Początek choroby jest nagły i zazwyczaj niespecyficzny. Chory skarży się na złe samopoczucie, gorączkę oraz bóle głowy. Następnie objawy się nasilają, a w kolejnej fazie dochodzi do remisji. Trzeci etap choroby to powrót objawów, często towarzyszy im również skaza krwotoczna (np. krwawe wymioty, wylewy do narządów wewnętrznych), co znacznie pogarsza rokowania. W ostrych przypadkach chory umiera między czwartym a dziewiątym dniem choroby, w łagodnych – szybko wraca do zdrowia, zyskując odporność na resztę życia. Leczenie żółtej febry najczęściej wymaga hospitalizacji i później kompleksowej walki z powikłaniami.

 

Najskuteczniejszą metoda zapobiegania tej groźnej chorobie jest przyjęcie szczepionki profilaktycznej. Pojedyncza dawka gwarantuje ochronę aż na dekadę, a osoba zaszczepiona jest chroniona już po dziesięciu dniach od jej przyjęcia. Dodatkowo bezpieczeństwo wzmocni stosowanie moskitier i siatek oraz zakładanie ubrań z długimi rękawkami i nogawkami. Potwierdzone przyjęcie szczepionki przeciw żółtej febrze może być warunkiem wjazdu do wielu krajów, gdzie choroba masowo występuje.

Kto nie może się zaszczepić?

Każda szczepionka poprzedzona jest badaniem lekarskim. Przeciwskazaniami do szczepienia jest uczulenie na któryś ze składników lub poważne choroby (np. infekcje z wysoką temperaturą, ostra forma astmy lub aktywna nowotworu). W niektórych przypadkach szczepienie może być odradzane kobietom w ciąży lub osobom o osłabionej odporności.

Kiedy i gdzie się zaszczepić?

Szczepienia dzielą się na obowiązkowe i zalecane. Do zalecanych zaliczamy te przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, kleszczowemu zapaleniu mózgu, błonicy, tężcowi, polio, durowi brzusznemu. Obowiązkowa z kolei jest szczepionka przeciw żółtej febrze, jeśli podróżujemy do niektórych lub przez niektóre państwa Ameryki Południowej i Afryki (m.in. Czad, Brazylia, Etiopia). Po poddaniu się takiej szczepionce, uzyskamy tzw. „żółtą książeczkę” – certyfikat, bez którego możemy nie zostać wpuszczeni na teren kraju, gdzie choroba masowo występuje.

Co zabrać ze sobą w podróż?

Bez względu na to, dokąd jedziemy zawsze musimy mieć ze sobą podręczną apteczkę z podstawowymi artykułami medyczno-higienicznymi. Jej zawartość zależy od celu naszej podróży, warunków sanitarnych, dostępności aptek na miejscu, osób, z którymi wyjeżdżamy itd.

 

Co powinno się znaleźć w każdej apteczce?

 

Odpowiedni zapas leków stale przyjmowanych na choroby przewlekłe (np. astma, cukrzyca, epilepsja)
Leki łagodzące dolegliwości żołądkowe i skutki odwodnienia

Fundacja Aby żyć

ul. Mogilska 40

31-546 Kraków

 

KRS: 0000276006

NIP: 675-13-59-851

REGON: 120435736

Adres do korespondencji:

ul. Krasińskiego 1/638

DH Jubilat

31-111 Kraków

 

Kontakt w sprawie kampanii:

kzm@abyzyc.pl

Fundacja posiada status Organizacji Pożytku Publicznego